Myśl oświecenia, uznająca wolność za jedno z podstawowych praw jednostki, zwróciła uwagę na kwestię uwięzienia człowieka przed wyrokiem, a także przyniosła pierwsze idee dotyczące zasad tymczasowego aresztowania, których praktyczne urzeczywistnienie nastąpiło na przełomie XVIII i XIX wieku. Jednym z głównych postulatów było przyjęcie reguły oddzielania osób zatrzymanych przed wyrokiem od już skazanych. Stopniowo wprowadzano ośrodki penitencjarne przeznaczone tylko dla osób tymczasowo aresztowanych, a w europejskich procedurach karnych zaczęły pojawiać się przepisy dotyczące organizacji i funkcjonowania tych jednostek.

W Księstwie Warszawskim od samego początku zaczęto apelować o utworzenie bardziej rozbudowanego systemu ośrodków pozbawienia wolności, w tym rozdzielanie miejsc służących do przetrzymywania osób, względem których nie zapadł jeszcze wyrok w zależności od etapu postępowania przygotowawczego. Wówczas nie udało się jednak wprowadzić w życie reformy więziennictwa. Dopiero czasy Królestwa Polskiego przyniosły realne działania centralnych organów rządowych. Nie było to natomiast łatwe zadanie, gdyż brakowało regulacji dotyczących organizacji i funkcjonowania jednostek penitencjarnych.

Na przykładzie rozwoju instytucji aresztów detencyjnych w publikacji ukazano problemy, z jakimi mierzyły się centralne organy administracji rządowej w trakcie tworzenia zmierzającego ku nowoczesności więziennictwa w Królestwie Polskim, w tym struktur administracyjnych. Przedstawiono próby wdrażania rodzących się humanitarnych idei penitencjarnych pomimo ograniczeń wynikających z sytuacji społeczno-gospodarczej państwa.

Crimen laesae iustitiae – zbrodnia obrazy sprawiedliwości – to czyn sędziego, który wbrew swemu powołaniu do sprawiedliwego rozstrzygania w sprawie sądowej, wypacza prawo, przez co jego orzeczenie uwłacza swą treścią idei leżącej u podstaw każdego społeczeństwa.

Pojęcie sprawiedliwości jest tak stare jak prawo stanowione po to, by dać jej wyraz, i równie stare jak rola sędziego urzeczywistniającego sprawiedliwość w wydawanych wyrokach.

Zagadnienia przedstawione w tej książce mieszczą się w trójkącie pojęć:

sprawiedliwość
/ \
sędzia ― prawo

Jeżeli ustanowione prawo jest w swej treści tak bardzo niesprawiedliwe, że zaprzecza podstawom człowieczeństwa, sędzia, który karze na jego podstawie i w zgodzie z nim, wypacza prawo naturalne, bez którego respektowania przez ustawodawcę prawo stanowione staje się ustawowym bezprawiem.

Wypaczeniem prawa jest także naginanie przepisów ustawy przez sędziego w taki sposób, że prawo zbacza z drogi sądowego wymiaru spra­wiedliwości, stając się narzędziem do popełnienia zbrodni sądowej.

Prokurator dokonuje aktu obrazy sprawiedliwości, jeżeli wypaczając prawo, kieruje swe oskarżenie przeciwko człowiekowi, który nie popełnił przestępstwa.

Juryści systemów totalitarnych, którym stawiano zarzut popełnienia zbrodni sądowych, odpowiadali niezmiennie, że stosowali wówczas obowiązujące prawo.

Poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, czy sędzia i prokurator ponoszą odpowiedzialność karną za zbrodnię obrazy sprawiedliwości i na jakiej podstawie prawnej, prowadzi do sformułowania postulatu wprowadzenia do polskiego kodeksu karnego przepisu o czynie zabronionym wypaczenia prawa i wyrządzeniu przez to poważnej szkody sprawiedliwości.

W literaturze z zakresu rzymskiego prawa karnego, które od kilkudziesięciu już lat przeżywa (także w Polsce) prawdziwy rozkwit, brakowało monografii o profilu historycznoprawnym na temat kar stosowanych przy okazji organizacji igrzysk.
Problematyka igrzysk, walk gladiatorskich czy też martyrologii wczesnych chrześcijan umierających na arenie od zawsze spotykała się z wyjątkowo dużym zainteresowaniem, nie tylko ze strony historyków starożytności, ale i szerszej publiczności. Książka Przemysława Kubiaka znajdzie czytelników nie tylko w kręgu wąskiego grona specjalistów zajmujących się w Polsce prawem rzymskim.

Od kary chłosty do karnego jeżyka - czyli długa historia przysłowiowego klapsa

"Historia dzieciństwa jest koszmarem, z którego jako ludzkość dopiero zaczynamy się budzić", uważa amerykański badacz Lloyd deMause - i ma rację. Rzeczywiście, dzieje dzieciństwa przypominają długi, ciągnący się przez stulecia i doświadczany nadal przez najmłodszych na całym świecie zły sen. W przeszłości dzieci dorastały w atmosferze strachu czy wręcz terroru, ich życie przepełnione było nie miłością i szczęśliwością, lecz osamotnieniem, przemocą i najróżniejszymi formami krzywdzenia. Od pierwszych chwil na świecie. Dziś dzieciństwo kojarzy nam się z beztroską i poczuciem bezpieczeństwa, a opiekę i ochronę rodzicielską uważamy za coś oczywistego i naturalnego - mimo to wciąż sporo ludzi akceptuje i stosuje kary cielesne.

W książce między innymi:

• Kary cielesne jako „metoda” wychowawcza stosowana od zarania dziejów

• "Dobroczynny" wpływ rózgi na rozwój dzieci

• „Czarna pedagogika” i jej wpływ na dorosłe życie (Adolf Hitler, zbrodniarze wojenni)

• Przemoc w białych rękawiczkach

• Klaps to nie bicie?

• Skutki przemocy fizycznej i psychicznej

• Statystyki dotyczące przemocy wobec małoletnich

Chciałabym napisać, że przeczytałam tę książkę z prawdziwą przyjemnością, ale nie pozwala na to jej tematyka. Napiszę więc inaczej: przeczytałam ją z zainteresowaniem i ze świadomością, że tak było (wynikającą z mojego zainteresowania problematyką dziecka i dzieciństwa w dawnych czasach), ale także z niedowierzaniem, że, co gorsze, tak jest! A jeszcze gorsze - że nadal są dorośli, którzy uzasadniają stosowanie przemocy wobec dzieci, twierdząc, jak przytoczony przez Annę Golus profesor filozofii polityki Zbigniew Stawrowski, że klaps "jest czynem o wysokiej wartości wychowawczej i dlatego zasługuje na pochwałę"!

prof. zw. dr hab. Dorota Żołądź-Strzelczyk, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Kapitalnie napisana książka Anny Golus opowiada o dziejach przemocy wobec dzieci w kulturze europejskiej. (...). Po jej lekturze używanie frazeologizmu, że coś znajduje się w powijakach, już nigdy nie będzie niewinne. Od wyjaśnienia genezy tego zwrotu zaczyna się dzieło inicjatorki kampanii „Kocham. Nie daję klapsów”.

Igor Rakowski-Kłos, "Ale Historia" - Gazeta Wyborcza

Anna Golus podaje szczegółowe statystyki, z których wynika, że 25 lat temu co czwarty rodzic bił dzieci pasem (dziś co 10), że "lanie jeszcze nikomu nie zaszkodziło" uważał co drugi (dziś co 4). Idzie więc ku lepszemu. Ale oprócz przemocy fizycznej jest także psychiczna. Od wykorzystywania seksualnego, o którym ostatnio dużo się mówi, po krytykowanie, odrzucanie, a nawet...nadopiekuńczość (...). Czasem przybiera skrajną postać syndromu Münchhausena.

"Focus Historia", 4/2019

Konsekwencje kar cielesnych to nie tylko siniak, ale ograniczenie wolności, zniweczenie autonomii, roztrzaskanie poczucia bezpieczeństwa, złamanie empatii, ustawienie torów relacji społecznych na trakcję przemocy, braku szacunku. Wnikliwie zebrana przez autorkę historia kar cielesnych od tortur do klapsa pokazuje, jak daleką drogę przeszła już ludzkość, standardy wychowawcze i rozumienie praw dziecka. Wskazuje również, jak daleką drogę mamy jeszcze do pokonania.

Joanna Gutral, Zdrowa Głowa

Coś z nami nie gra, skoro hasło kampanii „Kocham. Nie biję” tak często bywa odczytywane jako „Kocham. Nie katuję”, a prawie 70 procent Polaków uważa, że „czasem trzeba dać dziecku klapsa”.

Łukasz Pilip, Newsweek (7/2020)

O książce w mediach:

Ksiazki.wp.pl: "Klaps. Dla jednych przemoc, dla innych "czyn o wysokiej wartości wychowawczej"

Zdrowa Głowa: "Dzieciństwo w cieniu rózgi, czyli emocje w ciemnościach przeszłości"

Lubimy Czytać: "Chłosta, karanie wychowawcze i klapsy – czyli o przemocy wobec dzieci

Fakty.tvn24.pl: "Karć lub sprawiaj lanie aż do złamania woli". Internauci wychwytują kolejne książki promujące kary cielesne

Tvn24.pl/magazyn-tvn24: "Kanał komunikacji przez ciało" i inne bzdury. By dziecko wiedziało, czemu ma lanie

Fakty.interia.pl: "Pręgi jako produkt uboczny, czyli jak prawidłowo bić dziecko"

Newsweek.pl: Klapsik? Nie powinien się zdarzać

Ojcowska Strona Mocy: Czy klaps to już przemoc? Rozmowa z Anną Golus. Posłuchaj!

Weekend.gazeta.pl: W cieniu rózgi. "Bagatelizowane w naszym kraju klapsy to uderzenie dziecka w miejsce intymne"

Celem niniejszej monografii jest omówienie tych instytucji prawa cywilnego, któ­re mogą być wykorzystywane przy określeniu wysokości szkody i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Należy podkreślić, iż pole niektórych rozważań świadomie zawężone zostało do wskazanych zagadnień, albowiem one same dostarczają niezwykle bogatej i obszernej materii do przemyśleń. Monografia została podziela na siedem rozdzia­łów, z czego trzy pierwsze rozdziały oraz rozdział siódmy dotyczą materii stricte prawa karnego w zakresie naprawienia szkody, zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz nawiązki, z kolei rozdziały czwarty, piąty i szósty wykazują charakter mieszany, gdyż dotyczą regulacji cywilnoprawnych, ale w odniesieniu do prawa karnego.

To nowatorskie opracowanie z zakresu teorii i dogmatyki prawa karnego, obejmujące kompleksowe przedstawienie autorskiego modelu teoretycznego zasad odpowiedzialności karnej za przestępstwa abstrakcyjnego narażenia w kontekście zagrożenia dóbr prawnych i znaczenia jego braku. Adresowane jest przede wszystkim do teoretyków i dogmatyków prawa karnego, ale wnioski praktyczne wynikające z przedstawionego modelu teoretycznego mogą być również przydatne dla adwokatów, radców prawnych, prokuratorów i sędziów, którzy na co dzień mogą się spotkać z koniecznością oceny prawnokarnej zachowań, co do których intuicja podpowiada, że nie powinny rodzić odpowiedzialności karnej, a przynajmniej winna być ona złagodzona.

*

Celem serii wydawniczej „Jurysprudencja” jest publikowanie monografii z zakresu teorii i filozofii prawa, a także dyscyplin prawniczych podejmujących problematykę teoretyczno- i filozoficzno-prawną w ramach własnych badań przedmiotowych. Inicjatywa powołania tego rodzaju serii wydawniczej spotkała się z dużym zainteresowaniem wszystkich ośrodków naukowych zajmujących się wskazaną problematyką, a także znanych naukowców z ośrodków zagranicznych.

Redaktorzy serii
Marek Zirk-Sadowski, Bartosz Wojciechowski

W 2023 r. zaczną obowiązywać zmiany dotyczące konfiskaty pojazdów mechanicznych prowadzonych przez nietrzeźwych kierowców, a także zaostrzenie kar dla nietrzeźwych sprawców wypadków. Reformę przejdą także zasady dotyczące przeprowadzania badań technicznych pojazdów.
Z publikacji Czytelnik dowie się m.in.:
■ Kiedy nietrzeźwemu kierowcy grozi przepadek pojazdu, a kiedy przepadek równowartości pojazdu?
■ Jakie kary grożą za jazdę pod wpływem alkoholu?
■ Co będzie nową okolicznością obciążającą sprawcę wypadku po alkoholu?
Zmiany, które już weszły w życie, zmierzają w szczególności do wsparcia osób najbliższych ofiar wypadków drogowych oraz poprawy bezpieczeństwa na drogach poprzez walkę z przestępstwami drogowymi. Zwiększono maksymalną liczbę punktów karnych, które mogą zostać nałożone w przypadku naruszenia przepisów, a także wydłużono okres ich usuwania z centralnej ewidencji.
Po wprowadzeniu zmian wydłużających okres usuwania punktów karnych do 2 lat oraz zniesieniu możliwości odbycia odpłatnych szkoleń prowadzonych przez wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego, redukujących zdobyte punkty karne, stworzono projekt rozporządzenia, w którym określono szczegółowy program kursu reedukacyjnego. Jak co roku - wzrosła też wysokość kar za brak wykupienia polisy OC.
W opracowaniu m.in. wyjaśniamy:
■ Kto może skorzystać z kursu reedukacyjnego?
■ Co zmienia się w zakresie badań technicznych pojazdów?
■ O ile wzrosły kary za brak OC?
■ Kiedy umowa sprzedaży auta nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych?
■ Czy w dalszym ciągu można zaparkować na chodniku?
■ Kto ma pierwszeństwo na ścieżce dla rowerów?
■ Co to jest przejście sugerowane?
■ Co po nowelizacji oznacza droga dla pieszych?
■ Ile wynoszą nowe stawki za odholowanie pojazdu?
Publikacja zawiera tabele z obowiązującą wysokością grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych za wykroczenia drogowe oraz z wykazem naruszeń przepisów ruchu drogowego i liczbą punktów karnych odpowiadającą tym naruszeniom. Dodatkowym atutem poradnika jest kolorowy aktualny wykaz znaków i sygnałów drogowych.

Kumulacja procesowych uczestników polskiego postępowania karnego to zespół zagadnień dotyczących złożonych układów procesowych, pochodnych wobec pozycji poszczególnych uczestników procesu karnego. Różnie zatem należy oceniać sytuacje, gdy podmiot wykonuje określone czynności w zależności od innych jego ról procesowych, które albo mogą zostać mu narzucone, albo są wynikiem wyboru przez uczestnika określonej formy udziału w postępowaniu. Te uwarunkowania, jak starano się wykazać w niniejszym opracowaniu, nie zawsze występują jednocześnie, mogą one bowiem mieć miejsce w ramach jednego procesu, ale w różnych jego stadiach i etapach, co może powodować, że nie zawsze mają one oczywisty charakter.

Monografia dotyczy tematyki związanej z pojęciem sprawiedliwości okresu przejściowego (transitional justice ) w prawie międzynarodowym - niezwykle dynamicznie rozwijające j się dyscypliny wiedzy, ale i przede wszystkim działań praktycznych, czerpiących wprost z nauk prawnych oraz z bogactwa nauk historycznych, politycznych, społecznych, a nawet psychologicznych. To przestrzeń, w której można znaleźć rozwiązania problemów społeczeństw postautorytarnych lub postkonfliktowych, znajdujących się pomiędzy rządami władzy opresyjnej a demokracją lub pomiędzy wojną a pokojem, chcących jednocześnie rozliczyć trudną przeszłość.

Autor pochyla się w szczególności nad sytuacją prawną ofiar poważnych naruszeń praw człowieka lub prawa humanitarnego w czasie gwałtownych zmian polityczno-społecznych. W uzupełnieniu metodologii charakterystyczne j dla nauk prawnych odwołuje się także do swoich badań terenowych przeprowadzonych w państwach zmagających się z niełatwą przeszłością, takich jak: Bangladesz, Bośnia i Hercegowina, Mozambik oraz Ukraina.

Książka zawiera teksty kilkudziesięciu kryminologów z Polski i Europy, dedykowanych Profesor Irenie Rzeplińskiej z okazji jej jubileuszu.

Pytanie o sens i istotę badań kryminologicznych nieustająco towarzyszy Profesor Irenie Rzeplińskiej oraz jej uczniom, współpracownikom i przyjaciołom w ich pracy naukowo-badawczej i edukacyjnej. Próba odpowiedzi na to pytanie zmusza do zastanowienia się, jaki jest cel prowadzonych badań empirycznych czy rozważań teoretycznych i do czego mogą przydać się wyniki tych badań.

Wiedza, jakiej dostarczają badania kryminologiczne, jest niewątpliwie potrzebna w sytuacji, gdy poczucie zagrożenia przestępczością jest jednym z podstawowych lęków współczesnych społeczeństw. Dzięki niej można pomóc w tworzeniu skutecznych strategii zapobiegania przestępczości, w kreowaniu optymalnej polityki karnej oraz w realizowaniu programów rozwiązywania problemów społecznych współczesnych społeczeństw.

Książka pomoże czytelnikom otworzyć nowe horyzonty myślenia o przestępczości, jej zapobieganiu i kontrolowaniu, a także dostarczy interesujących odpowiedzi na pozornie proste pytanie: po co nam kryminologia?

W maju 2020 roku Profesor Witold Kulesza obchodził 70. rocznicę urodzin. Z tej okazji postanowiliśmy skierować zaproszenie do wybitnych przedstawicieli najważniejszych ośrodków naukowych w Polsce i za granicą, by wspólnie uhonorować Jubilata. Efektem naszej współpracy jest prezentowana księga jubileuszowa, zawierająca pięćdziesiąt artykułów o szerokiej tematyce. Zostały one pogrupowane w obrębie czterech rozdziałów – O sprawiedliwości, O prawie karnym w ogólności, O prawie karnym w szczególności, O kryminologii i polityce kryminalnej – by nawiązać do najistotniejszych wątków dorobku naukowego Jubilata. Wśród nich znajdują się prace z pogranicza prawa karnego oraz filozofii państwa i prawa, a także dotyczące poszczególnych typów przestępstw. Autorzy artykułów zarówno sięgają wstecz, jak i odnoszą się do współcześnie wprowadzonych rozwiązań z zakresu prawa penalnego. Pro dignitate legis et maiestate iustitiae, żywiąc głęboki szacunek wysokie uznanie dla Profesora Witolda Kuleszy, składamy tę księgę Jubilatowi w hołdzie i darze.

Redaktorzy naukowi

Silesian Journal of Legal Studies vol. 4 jest kolejnym numerem wydawnictwa ciągłego powołanego do życia uchwałą Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego. W Silesian Journal of Legal Studies są publikowane teksty w językach angielskim, francuskim, niemieckim i hiszpańskim.

Numer czwarty Silesian Journal of Legal Studies zawiera artykuły dotyczące różnych dziedzin prawa – prawa konstytucyjnego, międzynarodowego prawa człowieka, karnego międzynarodowego i administracyjnego. Teksty dotyczą aktualnych problemów prawnych pojawiających się na gruncie prawa krajowego (teksty administracyjne), ale przede wszystkim europejskiego.

Silesian Journal of Legal Studies vol. 4 zawiera spis wybranych, ważniejszych monografii autorstwa pracowników Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego za rok 2011. Dołączono także wykaz konferencji zorganizowanych na Wydziale Prawa i Administracji. Wykazy te mają na celu promocje Wydziału i zapoznanie społeczności akademickiej z działalnością naukową Wydziału.

Autorami tekstów są nie tylko Polacy – pracownicy Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, ale także naukowcy z innych polskich i zagranicznych uniwersytetów.

Grupa prawie 30 słuchaczy, prowadzących badania w różnych gałęziach prawa, poddała analizie szeroki zakres zagadnień – stąd uniwersalny tytuł, jakim została opatrzona całość. Znalazły się tutaj bowiem rozważania zarówno z prawa cywilnego, karnego, administracyjnego, finansowego, konstytucyjnego, jak i z historii prawa. Dlatego też książka ta jest skierowana do szerokiego grona odbiorców.